مفاهیم، انواع و معماری‌های شبکه‌های کامپیوتری

۱. مبانی پروتکل‌های مسیریابی

پروتکل‌های مسیریابی به دو دسته تقسیم می‌شوند:

• IGP: مانند RIP، OSPF، EIGRP — برای مسیر درون یک AS
• EGP: مانند BGP — برای ارتباط بین ASهای مختلف

۲. فاصله اداری (Administrative Distance)

عدد ۰ تا ۲۵۵ برای تعیین قابل‌اعتمادترین مسیر؛ عدد پایین‌تر یعنی اعتماد بیشتر.

رابط مستقیم: AD=0  
مسیر استاتیک: AD=1  
RIP: AD=120  
EIGRP داخلی: AD=90  
OSPF: AD=110

۳. چرا همه پروتکل‌ها را فعال نمی‌کنیم؟

• فعال بودن چند پروتکل مصرف پهنای باند و CPU را بالا می‌برد
• مثال: اگر RIP و EIGRP فعال باشند، فقط EIGRP انتخاب می‌شود ولی RIP منابع مصرف می‌کند
• راه‌حل: فقط پروتکل مورد نیاز را فعال نگه‌دار

۴. انواع پروتکل‌های IGP

• فاصله‌برداری: مثل RIP، IGRP (بر اساس تعداد هاپ)
• حالت‌لینک: مثل OSPF، IS-IS (ایجاد نقشه کامل شبکه)
• هیبریدی: مثل EIGRP

۵. پروتکل RIP

• فاصله‌برداری ساده
• RIP v1: Broadcast، بدون VLSM
• RIP v2: Multicast، پشتیبانی از VLSM و احراز هویت

ویژگی	RIPv1	RIPv2
VLSM	خیر	بله
ارسال	Broadcast	Multicast
احراز هویت	خیر	بله (MD5)

۶. VLSM و شبکه‌های غیرپیوسته

VLSM اجازه استفاده هم‌زمان از ماسک‌های متفاوت مثل /27 یا /30 را می‌دهد.

• RIPv2، EIGRP، OSPF → مناسب برای VLSM و Discontiguous Networks
• RIPv1 → پشتیبانی ندارد

۷. پروتکل EIGRP

• هیبریدی با الگوریتم DUAL
• جدول Neighbor، Topology و Routing
• کشف همسایه با بسته Hello
• پشتیبانی از IPv6 و شبکه‌های غیرپیوسته

۸. پروتکل‌های حالت‌لینک: OSPF و IS-IS

OSPF

• استفاده از الگوریتم Dijkstra
• طراحی سلسله‌مراتبی با Area 0
• پشتیبانی از احراز هویت و CIDR/VLSM

IS-IS

• استفاده از CLNS، مستقل از IP
• پشتیبانی از IPv6 و VLSM بدون پایگاه داده جداگانه
• مناسب برای ISPهای بزرگ

۹. پروتکل BGP

• EGP با مدل مسیر‌برداری (Path-Vector)
• مبتنی بر AS Path، مناسب برای اینترنت
• پشتیبانی از Multi-Homing، Route Aggregation

۱۰. پروتکل‌های FHRP

برای افزونگی دروازه پیش‌فرض؛ شامل HSRP و VRRP

HSRP

• سیسکو اختصاصی
• MAC مجازی: 0000.0c07.ac0a
• تایمرهای hello و hold قابل تنظیم

(config-if)#standby 1 timers msec 200 msec 700

VRRP

• استاندارد باز
• روتر با اولویت بالاتر فعال می‌شود
• سازگار با چند برند